«Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο. ‘Η μήπως όχι;»

«Ο Γιωργάκης χτυπάει την αδελφούλα του και προχθές έδειρε άσχημα ένα συμμαθητή του γιατί τον αμφισβήτησε στο παιχνίδι.» Η μητέρα έρχεται στο γραφείο μου αγχωμένη, σέρνοντας μαζί και έναν απρόθυμο πατέρα, ο οποίος θεωρεί τη γυναίκα του υπερβολική. «Αγόρι είναι – τι θα κάνει; Δεν θα δείρει;» λέει για να την καθησυχάσει. Βαθιά μέσα του ίσως νιώθει και μια κρυφή περηφάνεια που ο γιός του είναι «αληθινός» άντρας, δηλαδή, θέλει να είναι πάντα αρχηγός και όποιον τον αμφισβητεί, τον σαπίζει στο ξύλο. «Ναι, αλλά η δασκάλα του τον μάλωσε – και μου είπε πως πρέπει να κάνουμε κάτι. Δεν μπορεί να δέρνει στο σχολείο.» «Εγώ έκανα κάτι μόλις το έμαθα – αλλά δεν σου άρεσε.»

Θα θέλατε να μάθετε τι έκανε ο πατέρας για να συνετίσει το γιό του; Το αναμενόμενο – του έχωσε δύο χαστούκια και τον τιμώρησε να μη βλέπει τηλεόραση για ένα μήνα! Τώρα είναι ήσυχος πως έκανε το καθήκον του και θεωρεί τελείως περιττή την επίσκεψη αυτή στο γραφείο του ψυχολόγο.

Πράγματι, η επίσκεψη στο γραφείο του ψυχολόγου θα ήταν περιττή στις περισσότερες περιπτώσεις αν οι γονείς είχαν κοινή λογική – πράγμα που δυστυχώς δεν συμβαίνει. Οι γονείς λειτουργούμε –και συμπεριλαμβάνω τον εαυτό μου γιατί και εγώ παραλογίζομαι συχνά μπροστά στα απορημένα μάτια του γιού μου- παρορμητικά, παράλογα και με εξαιρετική ασυνέπεια. ‘Ανθρωποι που μπορεί στην υπόλοιπη ζωή τους να είναι ήπιοι και λογικοί, μπροστά στο τρίχρονο που τσιρίζει γιατί θέλει ένα παιχνίδι, στο 6χρονο που χτυπάει το αδελφάκι του, στο 9χρονο που δεν διαβάζει, χάνουν κάθε αυτοέλεγχο και μεταβάλλονται ξαφνικά σε αλλοπτρόσαλλα πλάσματα γεμάτα οργή που σκορπάνε χαστούκια και τιμωρίες.

Τι κόσμο, λοιπόν, βιώνουν τα παιδιά μας; ‘Εναν κόσμο γεμάτο γκρίνια, δυσαρέσκεια, οργή και βία.

-άνθρωποι στο δρόμο θυμωμένοι που είναι έτοιμοι να έρθουν στα χέρια για μια θέση παρκαρίσματος.

-τηλεόραση γεμάτη πρόσωπα οργισμένα που μιλούν ταυτόχρονα και δείχνουν διαρκώς δυσαρεστημένα

– ειδήσεις όπου συμβαίνουν απανωτές τραγωδίες που γεμίζουν φόβο τα παιδιά

-«παιδικές» εκπομπές γεμάτες παράλογη βία χωρίς συνέπειες

– γονείς που είναι διαρκώς απόντες ή κουρασμένοι και συχνά φωνάζουν, χτυπούν και τιμωρούν

Γιατί απορούμε όταν τα παιδιά μας μιμούνται, λοιπόν; Δεν είναι υποκριτικό να τιμωρούμε τον Γιωργάκη που χτύπησε την αδελφούλα του όταν και εμείς τον χτυπάμε μόλις κάνει κάτι που δεν μας αρέσει/βολεύει; Πώς θα διδάξουμε στα παιδιά να λύνουν τα προβλήματά τους με λόγια και όχι με βία όταν εμείς μεταχειριζόμαστε βια σε διάφορες μορφές;

Γιατί βια δεν είναι μόνο το χαστούκι. Βια είναι και το να κολλάμε στο παιδί αρνητικές ταμπέλες. Βία είναι να του φωνάζουμε και να το βρίζουμε. Βια είναι να του επιβάλλουμε τιμωρίες που συχνά είναι σκληρές, άδικες και αναποτελεσματικές. Βια είναι να καταπατάμε την προσωπικότητά του παιδιού και να σταλάζουμε φόβο στην ψυχούλα του.

Ξέρω, ξέρω. Σκέφτεστε: «Αμάν πια αυτοί οι ψυχολόγοι. ‘Ολο υπερβολές είναι. Και εμάς μας έδερναν οι γονείς μας και δεν πάθαμε τίποτα.»

Πρώτον, επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Πάθαμε. Και πολλά μάλιστα. Αποκτήσαμε τραύματα, απωθημένα, συμπλέγματα που στοιχειώνουν την ενήλικη ζωή μας. Γιατί τόσοι από εμάς δεν μπορούν να κρατήσουν μια καλή σχέση; Γιατί είμαστε τόσο θυμωμένοι διαρκώς: Γιατί παθαίνουμε τόσα ψυχοσωματικά; Μάλλον δεν είμαστε και τόοοοσο καλά, έτσι δεν είναι;

Επιπλέον, όταν εμείς είμασταν παιδιά, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. ‘Αλλη έννοια είχε το χαστούκι στο χωριό πριν πενήντα ή και τριάντα ακόμα χρόνια και άλλη έχει σήμερα. Τότε το ξύλο ήταν μέθοδος διαπαιδαγώγησης. Τώρα είναι ξέσπασμα ενός μπερδεμένου γονιού. Και γι΄αυτό είναι επικίνδυνο.

‘Ετσι, πριν προβληματιστούμε για το πώς θα συνετίσουμε τον Γιωργάκη, θα πρότεινα να προβληματιστούμε για το πώς θα λειτουργήσουμε εμείς ως γονείς. Αν εμείς δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε τα νεύρα μας, πως περιμένουμε από τον Γιωργάκη να επιδείξει αυτοέλεγχο; Αν εμείς δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας με λόγια, πώς θα του διδάξουμε εκείνου να το κάνει;

Μήπως είναι καιρός να ασχοληθούμε πιο συνειδητά με το τι σημαίνει να είσαι γονιός; Προφανώς, τα πράγματα είναι σήμερα πιο πολύπλοκα από ποτέ. Και για να λειτουργήσει κανείς ως γονιός δεν αρκεί να επαναλαμβάνει αυτό που έκαναν οι δικοί του γονείς, ούτε να παπαγαλίζει πέντε σαχλαμάρες που άκουσε στην τηλεόραση. Δεν αρκεί να αγοράζει τα καλύτερα παιχνίδια, τα ακριβότερα ρούχα, να πηγαίνει το παιδί σε χιλιάδες δραστηριότητες.

sophiaandreopoulou.gr