04 Νοέ Η απολυτότητα κ΄ ο φανατισμός δυσχεραίνουν τις ανθρώπινες σχέσεις. | PsichologosMariaKoraká.Gr
Τι συμβαίνει με τους απόλυτους ανθρώπους; Γιατί δεν μπορούν να διευρύνουν τους ορίζοντές τους; Γιατί δυσκολεύονται τρομερά να αποδεχτούν το διαφορετικό; Όσοι υιοθετούν την οδό της απολυτότητας παραμένουν άκαμπτοι στη θέση τους, αισθάνονται ότι εκείνοι έχουν πάντα δίκιο κι ότι η δική τους άποψη είναι η σωστή.
Δεν υπάρχει χώρος για αμφισβήτηση, για διάλογο ή για αναθεώρηση. Παρουσιάζουν σχεδόν εμμονή με τις απόψεις τους και είναι έτοιμοι να αντεπιτεθούν σε οποιονδήποτε θελήσει να διαφωνήσει μαζί τους. Δεν ακούν τα επιχειρήματα του συνομιλητή τους, γιατί μέσα τους τον έχουν ήδη χαρακτηρίσει ως βλάκα, αδαή, παράξενο κι άλλα επίθετα…
Και δεν είναι μόνο η επιμονή του απόλυτου ανθρώπου που μας δυσκολεύει, αλλά και η ανάγκη του να απαξιώσει οτιδήποτε διαφορετικό ακούγεται ή προτείνεται, καθώς και η τάση του να επιβληθεί στους άλλους.
Αντιμετωπίζει τους πάντες επικριτικά και προσπαθεί να πείσει ότι η δική του κοσμοθεωρία είναι η πιο «σωστή».
Δεν μπορείς να αναμετρηθείς με κάποιον που δεν είναι διατεθειμένος να σε ακούσει. Δεν μπορείς να συζητήσεις με κάποιον που κάνει το δικό του μονόλογο. Πώς να αλληλεπιδράσεις άλλωστε με κάποιον που δεν μπορεί να δει πέρα από το φανατισμό του, μειώνοντας και κοροϊδεύοντας ό,τι δεν πλησιάζει στις δικές του αντιλήψεις;
Είναι πολύ δύσκολο να μπορέσεις να αλληλεπιδράσεις με έναν τέτοιο άνθρωπο. Συνήθως το πρώτο συναίσθημα που μας ξυπνάει η απολυτότητα είναι ο εκνευρισμός, ο θυμός. Αισθανόμαστε ότι έχουμε να κάνουμε με έναν «τοίχο» απέναντί μας, χωρίς καμία διαλλακτικότητα, ευελιξία και διάθεση για εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων. Το μοτίβο είναι: «εγώ μιλάω και εσύ ακούς». Σαν να μην υπάρχει χώρος για κάποιον άλλο πέρα από εκείνον που μονοπωλεί τη συζήτηση με μια σχεδόν προπαγανδιστική στάση. Η αλήθεια είναι πώς συνήθως τους αποφεύγουμε τέτοιους ανθρώπους σε μια παρέα.
Όχι γιατί είναι «κακοί», αλλά κυρίως γιατί γίνονται κουραστικοί να επαναλαμβάνονται με τόσο στόμφο και υπεροψία. Όσο και να προσπαθείς να διεισδύσεις στη συλλογιστική τους με επιχειρήματα προκειμένου να αντικρούσεις κάποια από αυτά που λένε, αισθάνεται ότι είναι μάταιος κόπος και από ένα σημείο και μετά εγκαταλείπεις. Νιώθεις την αποφυγή ή και τη φυγή την «καλύτερη» λύση προκειμένου να μην συγκρουστείς.
Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να έχεις έναν απόλυτο άνθρωπο μέσα στον στενό οικογενειακό σου κύκλο κι έτσι να είσαι αναγκασμένος να υποστείς τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του με εκείνο τον επιβλητικό τρόπο από μέρους του που συνήθως θέλεις να αποφεύγεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει συσσωρευμένος θυμός μέσα μας και οι δικές μας αντιδράσεις γίνονται εξίσου απότομες και εριστικές. Οι συγκρούσεις και οι καβγάδες είναι πιο συχνοί με το συγκεκριμένο άτομο και αισθανόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ να μας καταλάβει, αλλά ούτε ίσως και εμείς εκείνον.
Επειδή μέσα στην οικογένεια υπάρχει ένας αυξημένος βαθμός οικειότητας και θάρρους, όπως είναι λογικό, οι εντάσεις και οι παρεκτροπές είναι πιο συχνές και πιο ακραίες. Η μόνη διέξοδος όταν θες να ξεφύγεις από μια τέτοια καταπιεστική κατάσταση είναι να αποδεχτείς τον συγγενή σου όπως είναι, χωρίς να τρέφεις προσδοκίες ότι μπορεί κάποια στιγμή να σκεφτεί διαφορετικά, να σε καταλάβει. Όποια αλλαγή κι αν επέλθει, δεν θα είναι αποτέλεσμα καβγάδων, αλλά εσωτερικής αφύπνισης.
Γενικότερα η απολυτότητα και ο φανατισμός δυσχεραίνουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Αλλοιώνεται η ποιότητά τους, γιατί ακυρώνεται η ελευθερία της γνώμης του καθένα και η κατανόηση και αποδοχή του διαφορετικού. Ο πλουραλισμός των απόψεων είναι εκείνος που κάνει μια συνομιλία και μια σχέση ενδιαφέρουσα. Οτιδήποτε άλλο είναι μονοδιάστατο, καταπιεστικό, βίαιο και καταδικασμένο να αποτύχει. Η απολυτότητα προκαλεί πολλά προβλήματα σε μια σχέση και συνήθως επιβάλλεται μόνο μέσω του εκφοβισμού, της απειλής ή και της βίας.
Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να υπάρχει διάρκεια ζωής σε μια σχέση που απαρτίζεται από τα παραπάνω συστατικά. Κανένας σεβασμός, κανένα υγιές, θετικό συναίσθημα δεν επιβάλλεται. Αυτά κερδίζονται μόνο όταν νιώθεις ότι και η δική σου γνώμη μετράει, χωρίς να γίνει αντικείμενο χλευασμού, ειρωνείας ή απαξίωσης.
Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσει κανείς την ίδια του την απολυτότητα είναι η παιδεία, η διεύρυνση των πνευματικών του οριζόντων, η αναγνώριση και αναίρεση των στερεοτύπων που κουβαλάει, η αυτοαμφισβήτηση και η αυτοκριτική.
Άλλος δρόμος δεν υπάρχει…
&&&
&&&